ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είχαμε από καιρό δώσει ένα ραντεβού, για όσους είστε τακτικοί μας ακροατές: Να κάνουμε μια ειδική εκπομπή με έναν πολιτικό, ο οποίος έχει και άλλου είδους αρετές, κυρίως μουσικές. Καλωσορίζουμε στο στούντιο τον Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Γιώργο Γεραπετρίτη. Καλώς ήρθατε κ. Υπουργέ, χρόνια πολλά!
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Καλώς σας βρήκα. Χρόνια πολλά, Καλά Χριστούγεννα να έχουμε. Όλοι οι άνθρωποι να ευημερούν και να παίρνουν τους καρπούς της ειρήνης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Από τη μουσική που μας έχει στείλει ο κ. Γεραπετρίτης, που την βλέπω τώρα, έχουν κατέβει οι τόνοι, ίσως λόγω της ελληνοτουρκικής προσέγγισης; Όχι, λόγω του ότι είναι Χριστούγεννα. Είναι ότι ο άνθρωπος είναι γήινος, πατάει στην γη. Τι θα βάλουμε, εύθυμη μουσική θα βάλουμε; Γενικώς είστε λίγο ροκάς παραπάνω, απ’ ό,τι έχω καταλάβει από προηγούμενες μουσικές σας επιλογές. Είχατε μακριά μαλλιά, αφάνα;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Ναι, το ξέρω ότι είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, αλλά στα νιάτα μου στον Πειραιά είχα ένα μακρύ μαλλί, για το οποίο ήδη εδώ και χρόνια πενθώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν είστε ο μόνος…
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Ναι, αλήθεια είναι αυτό. Η πραγματικότητα είναι ότι σε ό,τι αφορά την μουσική ήμασταν ένα ή δύο τόνους πιο σκληροί από το σήμερα. Η πραγματικότητα, ξέρετε, μας προδίδει μερικές φορές όλους. Αλλά σήμερα είναι η ευκαιρία μας λίγο να αποκαταστήσουμε τα πράγματα. Και ξεκινήσαμε με τους Queen και τον Freddie Mercury, ένα καταπληκτικό τραγούδι, ένα από τα καλύτερα σόλο κιθάρας που υπάρχουν, το οποίο δεν προλάβαμε βέβαια να το ακούσουμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλά, τι θέλετε; Άμα βάλω όλα τα τραγούδια, δεν θα προλάβουμε να πούμε καλημέρα. Έχουμε καμιά σαρανταριά απορίες να σας ρωτήσουμε ως Υπουργό Εξωτερικών. Θέλω να σας ρωτήσω κι άλλα πράγματα.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Ξεκινάμε με το “Winter's Tale” και το μεγάλο μότο που είναι μέσα στο τραγούδι… Ξέρετε, ηχογραφήθηκε πριν το θάνατο του Freddie Mercury, αλλά βγήκε αμέσως μετά, λίγα χρόνια μετά. Τα όνειρα των παιδιών είναι η ελπίδα του ανθρώπου. Οπότε, αυτό είναι που έχει την αξία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τώρα, για να ξεκινήσουμε λίγο χαλαρά, έχω μια απορία: Έχετε καταλάβει ότι έρχονται Χριστούγεννα;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δυστυχώς, δεν καταλαβαίνω ποτέ οτιδήποτε δημιουργεί μια μικρή παύση. Αν δείτε λίγο τη χαρτογράφηση των τελευταίων ετών, όλα τα μείζονα γεγονότα συνέβησαν Αύγουστο και κοντά στα Χριστούγεννα. Οπότε, είμαστε σε πλήρη επιφυλακή. Όποτε επιχείρησα να κάνω στοιχειώδεις διακοπές, επέστρεψα άρον άρον. Οπότε, έχω αποφασίσει ότι αυτή τη στιγμή θα κάνω μια πιο μακροπρόθεσμη προσέγγιση στα πράγματα και θα προλαμβάνω.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η προηγούμενη ζωή σας, σας λείπει;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κοιτάξτε, θέλω να σας πω το εξής: Έχω προσπαθήσει πάρα πολύ να διαφυλάξω μια σχετική κανονικότητα. Εγώ, όπως γνωρίζετε, προέρχομαι από την κοινωνία και είμαι και ένας άνθρωπος, ο οποίος είχε πάρα πολύ υψηλά ως αρετή την ιδιωτικότητα, τη διασφάλιση της ιδιωτικότητας μου. Προσπαθώ, και νομίζω ότι το έχω καταφέρει, να έχω ένα πολύ καλό επίπεδο κανονικότητας, δηλαδή να έχω διατηρήσει ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό από την προηγούμενη ζωή μου. Για να σας πω τα απλά: Εγώ θα πάω στο σούπερ μάρκετ ή στο φαρμακείο ή στο καθαριστήριο. Δεν κυκλοφορώ με ασφάλεια ή με άλλη συνοδεία όταν βρίσκομαι ιδιωτικά, παρά μόνο σε επίσημες συναντήσεις. Κι αυτό μου διαφυλάσσει και ένα αίσθημα αυτάρκειας που είναι απολύτως αναγκαίο.
Αν με ρωτάτε, κατά πόσον μου λείπουν πράγματα, μου λείπουν πάρα πολύ. Πρώτα και πάνω απ’ όλα μου λείπει η επαφή με τους φοιτητές, το πανεπιστήμιο. Είκοσι χρόνια που υπηρέτησα εκεί, έγινε στην πραγματικότητα η δεύτερη φύση μου. Και θέλω να σας πω ειλικρινά ότι το να βρίσκεσαι με νέους ανθρώπους είναι ό,τι πιο αναζωογονητικό μπορεί να υπάρξει. Αυτό μου λείπει. Δεν μπορώ να πω ότι πλέον έχω αυτού του τύπου τη δυνατότητα, να μπορώ να συναναστρέφομαι τη νέα γενιά.
Και νομίζω ότι το δεύτερο που μου λείπει - αν μπορώ να πω κάτι έτσι πολύ απτό που μου λείπει - είναι τα ταξίδια στο εξωτερικό για να βλέπω τον Ολυμπιακό και την Εθνική ομάδα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, γιατί τα ταξίδια στο εξωτερικό δεν σας λείπουν. Όλο σε ένα αεροπλάνο βρίσκεστε. Εάν πληρωνόσασταν με τα μίλια, τα οποία έχετε κάνει, θα είχατε πολλά λεφτά. Έχετε μετρήσει πόσα μίλια έχετε κάνει μέσα στο 2025;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Όχι, δεν τα έχω μετρήσει. Έχω μετρήσει όμως, ότι έχω βρεθεί σε περίπου 45 χώρες, τα δυόμισι χρόνια που βρίσκομαι στο Υπουργείο Εξωτερικών. Θέλω όμως να σας εξομολογηθώ το εξής, γιατί ακούει ο καθένας ότι “ο Υπουργός Εξωτερικών ή οποιοσδήποτε πολιτικός κάνει ταξίδια” και έχει την αντίληψη ότι έχει τα προνόμια του επισκέπτη. Θέλω, λοιπόν, να σας πω ότι έχω ταξιδέψει έξι φορές στην Αίγυπτο και στο Κάιρο και δεν έχω δει τις πυραμίδες. Έχω ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη δώδεκα φορές και δεν έχω δει το Άγαλμα της Ελευθερίας. Και γενικά, από τα ταξίδια, τα οποία κάποιος θα έλεγε ότι είναι ζωής, δυστυχώς δεν μου έχει απομείνει τίποτα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δυστυχώς και οι δημοσιογράφοι τα ίδια τραβάνε. Έχεις πάει στην Πορτογαλία; Ναι, λέω, έχω πάει στο Guimarães. Κάναμε μια Σύνοδο Κορυφής, καθίσαμε μισή μέρα και φύγαμε.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κανείς όμως δεν σας πιστεύει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μας λέγανε “ζωάρα, είσαι στη Νέα Υόρκη”. Και εμείς ξυπνάγαμε από τα χαράματα μέχρι τα μεσάνυχτα και τρέχαμε σαν τους παλαβούς.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κανείς δεν πιστεύει ότι στην πραγματικότητα είναι “αεροδρόμιο-ξενοδοχείο” και ο χώρος, όπου γίνονται οι συναντήσεις. Άρα, στην πραγματικότητα αυτό το προνόμιο ας το καταρρίψουμε. Εξ ου και αναπολώ τις στιγμές που ταξίδευα για να δω ποδοσφαιρικούς αγώνες, όταν ήμουν κανονικός άνθρωπος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλά, τώρα μπορείτε να πάτε να δείτε μπάσκετ στο εξωτερικό, στην Ελλάδα.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Εδώ πηγαίνω, αλλά το ταξίδι στο εξωτερικό ήταν ιεροτελεστία. Το έκανα πάντοτε με τους παιδικούς μου φίλους. Δύο φορές τον χρόνο ταξιδεύαμε στην Ευρώπη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχετε παιδικούς φίλους; Εξακολουθείτε να έχετε ανθρώπους; Σας μιλάνε;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Έχω τους παιδικούς μου φίλους που είχα από τα γεννοφάσκια μου στην Κάρπαθο, τους οποίους βλέπω τακτικότατα, με τους οποίους βλέπουμε τα παιχνίδια και με τους οποίους βρισκόμαστε τακτικά. Δεν είμαι σίγουρος ότι με συμπαθούν πια τόσο πολύ, αλλά τι να κάνουμε; Αυτούς έχω.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και τί κάνετε με τους παιδικούς φίλους; Παίζετε μπιρίμπα;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κυρίως αυτό που κάνουμε, δυστυχώς, είναι αυτό που κάνουν οι άνθρωποι της ηλικίας. Δηλαδή να πηγαίνουμε και να…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Συζητάτε για τα φάρμακα που παίρνετε; Ανταλλάσσετε ιδέες;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Σωστά. Έχουμε αυτό το κουτάκι με τα φάρμακα, για να μην ξεχνιόμαστε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: “Πόσο πήγε η πίεσή σου; Πώς είναι τα τριγλυκερίδια;”
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο άνθρωπος είναι μόνο 60 ετών, τι λες;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Ούτε καν 60. Δεν θέλω τέτοια, δεν θέλω να μου προσθέτετε. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι, όσο περισσότερο διατηρείς τον πυρήνα της ανθρώπινης υπόστασης σου, της μη πολιτικής υπόστασής σου, τόσο μεγαλύτερη είναι και η διασφάλιση ότι θα μπορείς να φύγεις από την πολιτική με αξιοπρέπεια και χωρίς οδύνες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και φαντάζομαι ότι δεν εγκλωβίζεσαι και στην καθημερινότητα σου να θολώνει η κρίση σου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μία στιγμή, κάτι είπε ο κ. Γεραπετρίτης: Να φύγει από την πολιτική “χωρίς οδύνες”. Τι εννοείτε;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Καλά, όλοι έχουμε στην πραγματικότητα ημερομηνία λήξης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ημερομηνία λήξης έχουμε.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είμαστε αναλώσιμοι. Θέλω να σας πω το εξής, ότι για τον άνθρωπο εκείνον, ο οποίος έχει μυηθεί μέσα στην πολιτική, το επίπεδο ανεκτικότητας που έχει στα πράγματα είναι πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με έναν άνθρωπο, ο οποίος προέρχεται από την κοινωνία. Δηλαδή, εγώ όταν διάβαζα παλαιότερα πρωτοσέλιδα εφημερίδων, η κριτική - η οποία πολλές φορές μπορεί και να ξεπερνάει το όριο, οφείλουμε να την ανεχόμαστε, αλλά ξεπερνάει το όριο - είναι κάτι το οποίο για μένα είναι μη ανεκτό. Είναι γροθιά στο στομάχι. Αντιθέτως, άλλοι πολιτικοί, όσοι υπηρετούν τα δημόσια πράγματα, μπορούν και το ανέχονται, έχουν μυηθεί σε αυτό, έχουν δημιουργήσει, αν θέλετε, και λίγο πολιτικά αντισώματα, τα οποία λειτουργούν ως μορφή αποσυμπίεσης. Για μένα το οτιδήποτε μπορεί να ακούγεται και στη δική μου αντίληψη να είναι άδικο, με χτυπάει ανελέητα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δηλαδή τώρα τι μας λέτε; Ότι έχετε βάλει έναν χρονικό ορίζοντα που θα πείτε αντίο στην πολιτική; Αυτό μας λέτε;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Το βέβαιο είναι, για να το θέσω ανάστροφα, ότι να καταστώ στην πραγματικότητα πολιτικός διαρκείας, δεν θα γίνει. Σας το δηλώνω.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κανένας δεν μπορεί να το πει αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχουν άνθρωποι που λένε “θα φύγουν” και τους λέμε “πότε θα φύγεις;”.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Λοιπόν, εγώ θέλω να έχω τη χαρά να βρισκόμαστε κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα για να κάνουμε τη συζήτηση πόσο πιο κοντά μπορεί να είναι η επιστροφή στην κανονική ζωή. Θέλω να σας πω ότι είναι κάτι το οποίο το αισθάνομαι ως μεγάλη ευθύνη. Θέλω να σας πω ότι εκ συμπτώσεως τις τρεις τελευταίες ημέρες δύο πρόσωπα, τα οποία σέβομαι πολύ, μου έκαναν την ίδια ερώτηση. Και η ερώτηση ήταν: “Μα γιατί αποφάσισες και γιατί παραμένεις σε έναν χώρο που φαίνεται ότι όχι μόνο δεν υπάρχει αναγνώριση, αλλά έχει και στοιχεία κανιβαλισμού”; Διότι περί αυτού πρόκειται. Η πραγματικότητα είναι ότι το κάνω διότι έχω ένα αίσθημα υποχρέωσης και ενοχής. Υποχρέωσης, διότι ό,τι έχω το οφείλω στην πατρίδα μου. Εγώ, ξέρετε, τα έχουμε συζητήσει, προέρχομαι από πάρα πολύ ταπεινές και φτωχές καταβολές. Με βοήθησε το σχολείο μου εδώ στη γειτονιά στον Πειραιά, ένα πρότυπο δημόσιο σχολείο που μου έδωσε τα φώτα. Η πατρίδα μου έδωσε τη χρηματική δυνατότητα να ταξιδέψω στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, να γυρίσω, να ενταχθώ στο δημόσιο σύστημα παιδείας και να έχω σήμερα τη μεγάλη τιμή να ηγούμαι του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. Οφείλω να ανταποδώσω. Το θεωρώ ως χρέος. Αλλά έχω και την άλλη διάσταση. Εκείνο το οποίο διαφεντεύει τη δική μου ύπαρξη είναι μια αποστροφή του Καζαντζάκη, ο οποίος αναφέρει: «Να αισθάνεσαι ότι έχεις χρέος να σώσεις τον κόσμο. Και αν δεν σωθεί, θα φταις εσύ». Όλοι οφείλουμε να είμαστε ταγμένοι στην υπηρεσία της πατρίδας μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η υπέροχη Chrissie Hynde. Διαλέγει καλές μουσικές ο κ. Γεραπετρίτης. Να πούμε ότι διάφοροι Yπουργοί, μεταξύ των οποίων και ο κ. Γεραπετρίτης, καθώς κάνουμε εκπομπή και καμιά φορά μας πετυχαίνουν στο αυτοκίνητο, μας κάνουν σχόλια και για τις μουσικές επιλογές και έχω καταλάβει ότι είναι σε σωστούς προσανατολισμούς. Πότε είναι αυτό το τραγούδι;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Το τραγούδι αυτό είναι το 1983, οπότε είμαστε κοντά. Είναι ένα τραγούδι, νομίζω οι Pretenders πρέπει να είναι το συγκρότημα, το οποίο έχει επιβιώσει τον μεγαλύτερο χρόνο. Είναι περίπου 50 ετών συγκρότημα και εξακολουθεί να είναι στην ηγεσία η Chrissie Hynde που έγραψε το τραγούδι αυτό, μολονότι είναι χριστουγεννιάτικο και είναι μια καταπληκτική μελωδία, για την απώλεια του κιθαρίστα της. Και επειδή τα Χριστούγεννα πάντοτε η όποια απώλεια μεγιστοποιείται, είναι από τις περιπτώσεις εκείνες που νομίζω αυτή η μελωδία ταιριάζει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, ωραίο το κόλπο σας να αλλάξετε θέμα συζήτησης, αλλά δεν θα τα καταφέρετε.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Νόμιζα ότι δεν θα συζητάγαμε πολιτικά. Αυτή δεν ήταν η συμφωνία μας;
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επειδή θέλετε να προσφέρετε. Αν λοιπόν έρθει ο Πρωθυπουργός και σας πει, «καιρός να φύγεις από το Υπουργείο Εξωτερικών και έλα στο Μαξίμου να με βοηθήσεις»;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι προφανές ότι θα υπακούσω στην οδηγία του Πρωθυπουργού. Εγώ δεν έχω οποιαδήποτε προδιάθεση σε ό,τι αφορά την υπηρεσία μου. Εάν κληθώ να υπηρετήσω από οποιαδήποτε θέση, θα το πράξω με τιμή και ασμένως. Θέλω πάντως να σας πω ότι στην παρούσα φάση δεν ξέρω πόσο εύκολα θα βρεθεί Υπουργός Εξωτερικών. Δεν είμαι σίγουρος ότι είναι τόσο ελκυστική η θέση του Υπουργού Εξωτερικών. Διότι με κάθε ειλικρίνεια σας εξομολογούμαι, έχοντας συζητήσει και με άλλους Υπουργούς Εξωτερικών στην Ευρώπη και τον κόσμο, είναι η χειρότερη περίοδος να υπηρετείς τη διπλωματία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, αλλά ο Υπουργός Εξωτερικών, ξέρετε, ειδικά αν έχει ηγετικές φιλοδοξίες, είναι το πόστο που τον καθιστά δελφίνο. Το ξέρετε.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Εξαρτάται. Εγώ, επειδή αφενός δεν έχω ηγετικές φιλοδοξίες και αφετέρου επειδή έχω μια διαφορετική αντίληψη σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο υπηρετείς τα δημόσια πράγματα, θεωρώ ότι η δικιά μου θέση δεν είναι ούτε να προβάλλω τον εαυτό μου, ούτε να αναβαθμίζομαι στην κοινωνική παραδοχή. Εγώ ό,τι έχω κερδίσει στη ζωή μου το έχω κερδίσει πριν μπω στην πολιτική και νομίζω ότι αυτή είναι η υπεραξία των ανθρώπων, οι οποίοι μπαίνουν ενόσω έχουν καταξιωθεί από την κοινωνία. Για τον λόγο αυτό δεν έχω τη ματαιοδοξία να χρησιμοποιήσω αυτό το πόστο για οποιονδήποτε δικό μου σκοπό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Απαντώ στο ερώτημα ποιος θα ερχόταν, εγώ ξέρω 4-5 που πολύ ευχαρίστως θα έρχονταν στο Υπουργείο Εξωτερικών.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Πιθανότατα ναι, ίσως από άγνοια κινδύνου. Και σας το λέω με κάθε εντιμότητα, ότι αυτή τη στιγμή, ευρισκόμενοι ανάμεσα σε δύο πολέμους σε λιγότερο από 1.500 μίλια απόσταση, ευρισκόμενοι, στην πραγματικότητα, στη μεγαλύτερη κρίση της διεθνούς πολυμέρειας, δηλαδή των διεθνών οργανισμών, ευρισκόμενοι σε μια εποχή όπου υπάρχουν πολλοί ισχυροί ηγέτες που αναλαμβάνουν μεγάλες παρεμβατικές δράσεις από μεγάλες χώρες, με μια σοβούσα κρίση στην Αφρική, τη διάσταση της οποίας δεν έχουμε ακόμη κατανοήσει, αλλά είναι ο δικός μου εφιάλτης. Καταλαβαίνετε ότι όλα αυτά…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και μόνιμο πονοκέφαλο την Τουρκία από απέναντι.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Και να μην αναφερθούμε βέβαια στους μόνιμους πονοκεφάλους μας, δηλαδή στην Τουρκία, στη Λιβύη, σε φίλους μας και γείτονες, οι οποίοι δεν ήταν πάντοτε οι καλύτεροι φίλοι μας. Καταλαβαίνετε ότι με όλους αυτούς τους προβληματισμούς στέκομαι με το ένα πόδι και ο βραδινός ύπνος είναι κάπως ελαφρύς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχουμε όμως την αίσθηση ότι με τον κύριο Fidan υπάρχει μια χημεία.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κοιτάξτε, θέλω να είμαι δίκαιος. Ο κύριος Fidan, όπως και εγώ, υπηρετούμε την πατρίδα μας και εξυπηρετούμε τα συμφέροντα, τα οποία προσιδιάζουν στο εθνικό συμφέρον, όπως ο καθένας το αντιλαμβάνεται και με βάση τις οδηγίες που λαμβάνει από τους πολιτικούς ηγέτες. Από την άλλη πλευρά, θέλω να πω ότι η σχέση μας έχει ένα ικανοποιητικό επίπεδο ειλικρίνειας. Όποτε έχει χρειαστεί να δουλέψουμε για να αποσυμπιέσουμε εντάσεις, το έχουμε πράξει, νομίζω επιτυχώς. Έχουν αποφευχθεί οι μεγάλες κρίσεις. Έχουν αποφευχθεί οι αιτίες πολέμου. Παραβιάσεις έχουμε πλέον απειροελάχιστες. Έχουν εκλείψει δηλαδή τα υποκείμενα αίτια, από τα οποία αναπαράγονται οι κρίσεις. Και αυτό οφείλεται εν πολλοίς και σε μία, θεωρώ, ειλικρινή σε μεγάλο βαθμό σχέση, την οποία έχουμε αναπτύξει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχετε το κινητό του τηλέφωνο; Μπορείτε να τον πάρετε τηλέφωνο όταν συμβεί κάτι και εκείνος το δικό σας;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Βεβαίως. Μιλάμε περιοδικώς, διότι πέρα από τα ζητήματα τα διμερή, υπάρχουν και τα ζητήματα, τα οποία αφορούν τις σχέσεις μας σε άλλα επίπεδα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πότε μιλήσατε τελευταία φορά;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Για τελευταία φορά βρεθήκαμε στη Βιέννη, στο πλαίσιο της Υπουργικής Διάσκεψης για τον Οργανισμό Ασφάλειας και Συνεργασίας στην Ευρώπη, και είχαμε μία συζήτηση στο περιθώριο για τα επόμενα βήματα τα οποία έχουμε. Θέλω να τονίσω ότι δεν είναι μόνο τα διμερή μας. Έχουμε την Κύπρο, η οποία ξεπάγωσε μετά από μια μεγάλη περίοδο αδράνειας, μετά το Crans Montana. Για μένα είναι μεγάλη επιτυχία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, σε σύμπνοια πάντα με την Κυπριακή Δημοκρατία, το γεγονός ότι αναβιώσαμε τις άτυπες συζητήσεις και σήμερα υπάρχει μια χαραμάδα, για να μπορέσουμε να δούμε το Κυπριακό με ένα διαφορετικό μάτι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό ειδικά το θέμα θέλω να το συζητήσουμε και έτι περαιτέρω, αλλά επιτρέψτε μας να κάνουμε μια διακοπή για τους τίτλους των ειδήσεών μας και αμέσως μετά νομίζω ότι έχουμε συγκεκριμένες απορίες που θα σας καλέσουμε να μας διαφωτίσετε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τα τραγούδια, επαναλαμβάνω, τα διαλέγει όλα ο κ. Γιώργος Γεραπετρίτης, ο Υπουργός Εξωτερικών που είναι μαζί μας στο στούντιο και τον ευχαριστούμε πολύ. Σας λείπει ο Σαββόπουλος ήδη;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Πάρα πολύ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δηλαδή θέλω να πω, ήσασταν φανατικός; Ακούγατε; Εγώ είχα αυτό το πρόβλημα μες στο σπίτι μου άκουγα πολύ Σαββόπουλο και μου έλεγε ο πατέρας μου, “τι θα γίνει;”
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θέλω να σας πω ότι δεν είναι απλώς ότι μου λείπει πολύ ο Σαββόπουλος, γιατί είναι από τους ελάχιστους καλλιτέχνες, τους οποίους παρακολουθούσα κάθε χρόνο συστηματικά και δυστυχώς, οι περισσότεροι από αυτούς έφυγαν πολύ νωρίς. Είναι το γεγονός ότι είχα την τύχη να τον γνωρίσω. Πρόκειται για μια προσωπικότητα, το βασικό χαρακτηριστικό της οποίας είναι ότι επέδρασε σε πολλές γενιές. Η αξία του δημοσίου ανθρώπου είναι ότι επιδρά σε πολλές γενιές. Δεν είναι στιγμιαία η επίδρασή του. Ο Σαββόπουλος το κατάφερε και με το παραπάνω και πάντοτε, σκεπτόμενος τον Σαββόπουλο, έχω και μια συγκίνηση, διότι είναι τα τραγούδια, τα οποία τραγουδούσα όταν ήταν μικρά τα δικά μου παιδιά. Τους μάθαινα τα τραγούδια του Σαββόπουλου και ήταν διασκεδαστικό, γιατί τα παιδιά ήξεραν όλα τα τραγούδια του Σαββόπουλου, με δύσκολους στίχους και προφανώς πολύ σύνθετα. Κι εγώ καμάρωνα, όταν άκουγα ότι πήγαιναν στο σχολείο στις γιορτές και τραγουδούσαν τον Σαββόπουλο, ενόσω ξέρετε, δεν ήταν και το πιο mainstream.
Γιατί, όπως λέει κι ο Σαββόπουλος στο τραγούδι που μόλις ακούσαμε, στον κορυφαίο του στίχο, “γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα κι εμείς τους δίνουμε σχήμα”, εμείς καθορίζουμε τις ζωές μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχει ετοιμάσει ένα καταπληκτικό ντοκιμαντέρ-αφιέρωμα ο Παύλος Τσίμας που ξεκινά στις 4 Ιανουαρίου. Είμαι βέβαιος ότι θα το λατρέψετε.
Έχουμε αφήσει μια κουβέντα πριν από τους τίτλους των ειδήσεων που θα ήθελα να την ολοκληρώσουμε για να επιστρέψουμε μετά, για τα ελληνοτουρκικά. Διότι το δεύτερο εξάμηνο του 2025 είδαμε αυτή την κατάσταση, να την πω έτσι, των «ήρεμων νερών» να αναταράσσει απότομα. Είδαμε τους διαύλους επικοινωνίας μεταξύ ελληνικής και τουρκικής κυβέρνησης να αδυνατίζουν, αλλά έχουμε την αίσθηση ότι στην ανατολή του 2026 κάτι πάει να επανέλθει στη σωστή επικοινωνία. Δεν ξέρω αν το λέω σωστά, αν κάνουμε σωστά, και θέλω να μας πείτε αν αυτό που θρυλείται, που φημολογείται ότι ο διάλογος θα ξαναρχίσει σύντομα, είναι αλήθεια.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Οι δίαυλοι δεν έκλεισαν ποτέ και νομίζω ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχουν οι δίαυλοι αυτοί, έτσι ώστε να μπορούμε να προλαμβάνουμε, αντί να τρέχουμε πίσω από τα γεγονότα. Δεν υπήρξε, συνεπώς, καμία κατάργηση των ήρεμων νερών. Τα ήρεμα νερά είναι μια επιλογή του Πρωθυπουργού, μια βασική θεμελιώδης πολιτική επιλογή. Μας έδωσε πολύ χρόνο να ανασυνταχθούμε και για την άμυνά μας και για την οικονομία μας και για την διπλωματία μας. Και νομίζω ότι τα οφέλη θα φανούν, διότι σήμερα η Ελλάδα είναι πολύ ισχυρότερη από ότι ήταν στο παρελθόν. Σε ό,τι αφορά τα επικείμενα, να σας πω ότι πράγματι τους επόμενους μήνες θα έχουμε το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Άγκυρα με την παρουσία των δύο ηγετών και των αντιπροσωπειών τους. Αυτό το Ανώτατο Συμβούλιο, που ακόμα δεν έχουμε τις ημερομηνίες, θα προετοιμαστεί από τον πολιτικό διάλογο και τη θετική ατζέντα που θα γίνουν 20 και 21 Ιανουαρίου. Άρα δρομολογείται ήδη το επόμενο στάδιο. Για τα ελληνοτουρκικά θέλω να σας πω ότι η δική μου πεποίθηση είναι ότι οι Έλληνες πολίτες αναγνωρίζουν την αξία του να μπορούμε να συνομιλούμε με τους γείτονές μας.
Δεν σημαίνει αναγκαστικώς ότι θα πρέπει να συμφωνούμε σε όλα. Έχουμε θεμελιώδεις διαφορές, υποκείμενες διαφορές, με πιο σημαντική βεβαίως την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, αλλά αυτό δεν πρέπει να μας εμποδίζει να βρισκόμαστε και να συζητούμε. Είμαστε στην ίδια γειτονιά. Η γεωγραφία είναι αμείλικτη, δεν μπορεί να αλλάξει. Άρα, κατά την άποψή μου είναι μόνο προς όφελος της ειρήνης και της ησυχίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να προχωρήσω λίγο. Μήπως είναι ευκαιρία τώρα; Θέλω να πω, έχουμε απέναντι τον Erdogan, ο οποίος κρατάει χαμηλούς τόνους. Έχουμε μία Τουρκία, η οποία μεγαλώνει, μεγαλώνει, μεγαλώνει, σε λίγο θα είναι υπερδύναμη. Μήπως είναι μία ευκαιρία τώρα, σε αυτή την χρονική περίοδο, να προσεγγίσουμε πιο πολύ με τους Τούρκους;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Να πάρουμε τα δεδομένα που είναι πολύ σημαντικά. Το πρώτο είναι ότι διαφαίνεται ότι πράγματι υπάρχει η πολιτική βούληση, έτσι ώστε να προχωρήσουμε σε μία πιο οριστική λύση των μεγάλων θεμάτων μας. Διότι, σωστά επισημαίνετε ότι όσο δεν επιλύεται το μεγάλο υποκείμενο ζήτημά μας, το οποίο είναι η οριοθέτηση, οι εντάσεις θα υπάρχουν. Είναι αναπόφευκτο. Η Μεσόγειος είναι μία μικρή σχετικά θάλασσα, στην οποία όμως οι αξιώσεις είναι πάρα πολύ μεγάλες και ο πλούτος της είναι αναμφισβήτητος.
Άρα καταλαβαίνουμε ότι πάντοτε θα υπάρχουν εντάσεις, όχι μόνο με την Τουρκία, αλλά και με όλες τις γειτονικές χώρες. Αρκεί να δείτε τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή με όλες τις υπόλοιπες χώρες και της Βόρειας Αφρικής και, βεβαίως, της Ανατολικής Μεσογείου. Από την άλλη πλευρά, εγώ θέλω να σας πω ότι αισθάνομαι ότι σήμερα η Ελλάδα είναι σε θέση να διαπραγματευτεί από θέση ισότιμη, αν όχι ισχύος. Και το λέω μετά λόγου γνώσεως, διότι σήμερα η Ελλάδα έχει ένα πολύ μεγάλο διπλωματικό αποτύπωμα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Είμαστε μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, παράγουμε τη διεθνή αρχιτεκτονική ασφαλείας, έχουμε αναπτύξει σχέσεις άριστες με όλους τους ισχυρούς διεθνείς παίκτες, και δεν μιλώ μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχουμε τις χώρες του Κόλπου, έχουμε το Ισραήλ, έχουμε τις μεγάλες στρατηγικές σχέσεις με την Αίγυπτο, έχουμε πολύ πιο ενισχυμένες και ανθεκτικές ένοπλες δυνάμεις. Ξεπεράσαμε ευτυχώς, και μάλιστα μάλλον ανώδυνα, την περίοδο της κρίσης. Και βεβαίως έχουμε μια οικονομία, η οποία μπορεί να ταλανίζεται σε επίπεδο καθημερινότητας από το άλυτο πρόβλημα, για την ώρα, της ακρίβειας, όμως η ανθεκτικότητά της δεν αμφισβητείται από κανέναν.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό που λέγουν οι Τούρκοι για πρώτη φορά, ότι «ας αφήσουμε τα μεγάλα και να επικεντρωθούμε στα πράγματα που μπορούμε να τα κάνουμε μαζί», ας πούμε στα θέματα ενέργειας, το σκέφτεται η ελληνική πλευρά; Ένα κοινό θαλάσσιο πάρκο.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Νομίζω ότι αυτό δεν μπορεί να υπάρξει, παρά μόνο εάν επιλυθούν τα ζητήματα, τα οποία έχουν να κάνουν με τις θαλάσσιες ζώνες. Θα πρέπει πρώτα να δούμε τη μεγάλη εικόνα και στη συνέχεια πάνω σε αυτή να χτίσουμε. Εδώ χτίσαμε, πάνω σε ένα πολύ συστηματικό πλάνο, το οποίο είναι ότι ξεκινάμε με μια ατζέντα θετικών μέτρων, αμοιβαία επωφελών. Έχουν γίνει τεράστια βήματα στο ζήτημα αυτό. Ο κ. Χιώτης μπορεί να το επιβεβαιώσει, διότι χάρη στη δική μου πολύ μεγάλη προσπάθεια - και είναι από τα λίγα πράγματα, για τα οποία νομίζω ότι οφείλω να αισθάνομαι μια ικανοποίηση - έχουμε καταφέρει να έχουμε επισκέπτες, Τούρκους πολίτες και τις οικογένειές τους, όλο το χρόνο σε 12 νησιά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχει αλλάξει η εικόνα στο ανατολικό Αιγαίο.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι αλήθεια. Όλο το χρόνο και όχι μόνο, για την τοπική οικονομία. Διότι οι λαοί έρχονται σε επαφή μεταξύ τους. Εγώ θέλω να σας πω δεν υπάρχει καλύτερη διπλωματία από την διπλωματία των ανθρώπων. Οι άνθρωποι θα πρέπει να αντιλαμβάνονται ότι οι γείτονές τους δεν είναι οι μοχθηροί, οι οποίοι θέλουν να τους κατασπαράξουν. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την ειρηνική συνύπαρξη. Άρα, θεωρώ ότι έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα από την άλλη πλευρά. Απομένει ένα βήμα και συνήθως, ξέρετε, το τελευταίο μίλι είναι το πιο δύσκολο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για να κλείσουμε το κεφάλαιο Ελληνοτουρκικά, είπατε: 20-21 Ιανουαρίου ξεκινά ο Πολιτικός Διάλογος για να προετοιμάσει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας. Λείπει κάτι όμως από το κάδρο, μια συνάντηση Μητσοτάκη - Erdogan, η οποία δυο φορές πήγε να γίνει μέσα στο 2025. Δεν έγινε για διάφορους λόγους και αυτό έχει δημιουργήσει ενδεχομένως ένα λάθος συμβολισμό. Θα γίνει και αυτό αμέσως μετά, δηλαδή μέχρι το Πάσχα θα έχουμε και μια συνάντηση Μητσοτάκη - Erdogan;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Μέσω του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας θα βρεθούν οι δύο ηγέτες με τον παραδοσιακό τρόπο που βρίσκονται, δηλαδή και κατ’ ιδίαν και με την παρουσία των Υπουργών Εξωτερικών και των διπλωματικών τους συμβούλων, οπότε θα αποκατασταθεί. Θέλω να σας πω όμως το ακόλουθο: Το γεγονός ότι μπορεί να μην βρέθηκαν, δεν σημαίνει αναγκαστικώς ότι υπάρχει κρίση στις σχέσεις, όπως επίσης και το αντίστροφο. Το ότι βρισκόμαστε, δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι συμφωνούμε σε όλα. Εκείνο, το οποίο επιδιώκουμε, είναι να επέλθει μία σχέση κανονικότητας. Να το πω διαφορετικά. Εγώ από την πρώτη μέρα είπα είναι οι γείτονές μας, θα πρέπει να συνομιλούμε. Δεν θα πρέπει να είναι είδηση το γεγονός ότι βρισκόμαστε για να μπορέσουμε να συζητούμε για τα τεράστια θέματα, τα οποία είναι κοινού ενδιαφέροντος, τις μεγάλες κοινές προκλήσεις. Άρα, δεν χρειάζεται από μια συνάντηση ηγετών ή από ένα Ανώτατο Συμβούλιο να παράγονται κατ’ ανάγκην μεγάλες συμφωνίες και διακηρύξεις. Θα πρέπει να βρισκόμαστε και να συζητούμε. Αυτό είναι το αναγκαίο και το επιβάλει η γεωγραφία μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ελπίζω να την απολαμβάνετε την εκπομπή, όσο την απολαμβάνουμε εμείς. Γιατί σπανίως ξέρετε, έχεις την ευκαιρία να έχεις απέναντί σου τον Υπουργό Εξωτερικών και να συζητάς για πράγματα. Ένας κανονικός άνθρωπος, γιατί κανονικοί άνθρωποι δεν υπάρχουν πολλοί στην πολιτική. Δεν μπορούν να την κάνουν πολλοί αυτή την συνέντευξη. Λίγοι μπορούν. Θέλω να σας ρωτήσω..
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν θέλω να μιλάω πολύ για τον εαυτό μου, οπότε κανονίστε…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ε τώρα αφού ήρθατε θα μιλήσουμε εμείς για τον δικό μας; Εμείς μιλάμε πολύ για τον δικό μας, να ξέρετε.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Σας ακούω, μη νομίζετε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θέλουμε ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι, θέλουμε μια χριστουγεννιάτικη ιστορία από εσάς.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Καταρχάς να πούμε ότι το «Θα είσαι εδώ» είναι μια καταπληκτική ροκ μπαλάντα με τη φωνή του Μάνου Ξυδούς και τη μουσική του Ηλία Μακρίδη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Που και αυτός έφυγε νωρίς.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Που και αυτός έφυγε νωρίς. Το τραγούδι αυτό βγήκε λίγο μετά τον θάνατό του, αλλά είναι από τα υπέροχα τραγούδια που παραπέμπουν στα Χριστούγεννα. Θέλω να σας πω, επειδή κάθε τραγούδι για τους ανθρώπους μπορεί να φέρνει και ένα εντελώς διαφορετικό μήνυμα και η κατανόηση που έχει ο καθένας από τους στίχους να είναι διαφορετική. Το τραγούδι αυτό απέκτησε λίγο διαφορετικό νόημα για μένα, από τη στιγμή που φέτος τα δύο κορίτσια έχουν φύγει από την εστία τους για να σπουδάσουν - και τα δύο πλέον -, οπότε ήδη είναι τα πρώτα…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το «Θα είσαι εδώ» έχει μια διαφορετική σημασία.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Αποκτά άλλη διάσταση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το κάνετε αυτό, συνδέετε μνήμες ή επιθυμίες με τα τραγούδια;
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Πάρα πολύ. Και όχι μόνο αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πολύς κόσμος το κάνει.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Αλλά η αντίληψη που είχα για το «Θα είσαι εδώ» ήταν πάντοτε η αίσθηση της απώλειας. Δηλαδή πώς η απώλεια μπορεί να επηρεάσει τον άνθρωπο. Αλλά σήμερα έχει γίνει η λογική του ότι ενόψει των Χριστουγέννων θα μπορέσω να ξαναδώ τα παιδιά, των οποίων η απώλεια μου είναι πάρα πολύ βαριά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι στο εξωτερικό ή εδώ είναι;
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η μία μου κόρη σπουδάζει στο εξωτερικό, πέρασε εδώ στη Θεσσαλονίκη στη Νομική, αλλά σπουδάζει στο εξωτερικό, και η άλλη σπουδάζει αρχιτεκτονική στα Χανιά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα η φωλιά γεμίζει τώρα τα Χριστούγεννα. Τα Χριστούγεννα θα επιστρέψουν και οι δυο;
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι εδώ για τα Χριστούγεννα και είμαι πάρα πολύ ενθουσιασμένος. Δεν σας κρύβω ότι, στο πλαίσιο αυτού που σας είπα για το ενοχικό μου σύνδρομο, έχω πάντοτε την αίσθηση ότι τα τελευταία χρόνια δεν έζησα όσο θα έπρεπε τα παιδιά, γιατί ήθελα πάντοτε να είμαι πολύ αφοσιωμένος. Και είναι μία από τις συγγνώμες που νομίζω κάθε πατέρας, κάθε γονιός οφείλει, όταν αναλώνει πάρα πολύ χρόνο στη δουλειά και την υπηρεσία του.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ρώτησαμε για κάποια χριστουγεννιάτικη στιγμή που είτε αναπολείτε, είτε ανακαλείτε συχνά στο μυαλό σας.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θέλω να σας πω ότι τα Χριστούγεννα έχουν πάντοτε ένα ιδιαίτερο συμβολισμό και για μένα, διότι ήταν η γιορτή του πατέρα μου που έχει φύγει από τη ζωή. Ήταν Βασίλης και για εμάς ήταν η Πρωτοχρονιά το μεγάλο σημείο αναφοράς. Διότι η μητέρα μου, που επίσης έχει φύγει από τη ζωή, έκανε μία πολύ μεγάλη γιορτή προς τιμήν του πατέρα μου και μαζευόταν κόσμος πολύς και ήταν η μοναδική ευκαιρία να βρεθεί όλη η οικογένεια και όλη η κοινότητα υπό δύσκολες συνθήκες. Μην φανταστείτε ότι είχαμε κάποιο σπίτι μεγάλο, μια μικρή εστία, στην οποία όμως ξεχείλιζε πραγματικά η χαρά, η προσδοκία και η ελπίδα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι περισσότερο χρειάζεσαι;
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Και αυτό λίγο μας δίνει τη διάσταση των πραγμάτων. Το περιμέναμε πάρα πολύ. Είχα μια οικογένεια, στην οποία ο πραγματικός πυλώνας αισθάνομαι ότι ήταν η μητέρα μου. Εγώ, όπως ξέρετε, γεννήθηκα στην Κάρπαθο, μεγάλωσα στον Πειραιά, αλλά οι δεσμοί μου με το νησί είναι αδιατάρακτοι. Δεν έχει υπάρξει χρονιά της ζωής μου που να μην έχω ταξιδέψει στο νησί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σκαρφαλώνετε κιόλας;
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κάνω τα πάντα. Και θέλω να σας πω ότι είναι μια θαυμαστή κοινωνία η κοινωνία της Καρπάθου, διότι είναι η πιο μητριαρχική κοινωνία που υπάρχει στην Ελλάδα και ίσως στην Ευρώπη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Α ναι; Οι γυναίκες παίρνουν τις αποφάσεις;
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Οι γυναίκες λαμβάνουν τις αποφάσεις. Οι γυναίκες παραδοσιακά κάνουν τις σκληρές δουλειές και βεβαίως, κατά την παράδοση του τοπικού κληρονομικού δικαίου, τα παιδιά, τα κορίτσια είναι εκείνα, τα οποία κληρονομούν την περιουσία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Γιατί γίνεται αυτό; Αυτό το έχουμε και εμείς.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Όχι. Προσέξτε, κατά την παράδοση …
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εμείς την κόρη προικίζουμε.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Με μια διαφορά, όμως, ότι εδώ δεν είναι θέμα προίκας. Ο λόγος για τον οποίο το πρώτο κορίτσι παίρνει όλη την περιουσία -δεν επιμερίζεται στα κορίτσια…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Α, ναι;
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Βεβαίως. Διότι έχει να κάνει με την ναπολεόντειο κληρονομική λογική, δηλαδή του Ναπολέοντα στη Γαλλία που ήθελε η περιουσία να διατηρεί την οικονομική της αξία και να μην κατατμείται. Διότι αντιλαμβάνεστε ότι, όσο κατατμείται στα παιδιά, απομειώνεται και η σωρευτική της αξία. Αν παραμένει ολόκληρη…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και το έχουν αποδεχθεί αυτό στην Κάρπαθο;
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Αυτό επί δεκαετίες συνέβαινε. Εθεωρείτο σχεδόν αυτονόητο. Τώρα βεβαίως έχει σημαντικά απομειωθεί. Παραμένει όμως μια λογική μητριαρχίας. Εμείς δεν είχαμε κορίτσι στην οικογένεια για να πάρει όλη την περιουσία. Εμείς ήμασταν τρία αγόρια, οπότε δεν έχει εφαρμογή εδώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αλλά γιατί αυτό; Θέλω να πω, στην Άνδρο συνέβαινε αυτό. Ήταν μια μητριαρχική ουσιαστικά, φεύγανε οι άντρες, φεύγανε και ταξιδεύανε, όποτε οι γυναίκες έμεναν στο νησί και αυτές έτρεχαν την οικονομία.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Νομίζω ότι ήταν η παραδοχή της υπεροχής της γυναίκας στην Κάρπαθο. Η Κάρπαθος έχει την εξής ιδιαιτερότητα: Είναι πάρα πολύ απότομη και δύσβατη σε πάρα πολλά σημεία. Ήταν χωρισμένη για δεκαετίες η νότια από τη βόρεια Κάρπαθο. Δηλαδή, ουσιαστικά για να πας στο βόρειο μέρος, που είναι το πιο παραδοσιακό χωριό, ο Όλυμπος…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι μακρόστενη.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή. Για να πας στο βόρειο μέρος έπρεπε να πας με πλοιαράκι στο επίνειο και στη συνέχεια να ανέβεις στο βουνό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όπως είναι η Αμοργός.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Σαν την Αμοργό, ακριβώς. Εξ ου και η Κάρπαθος είναι μαζί με την Αμοργό τα δυο μόνα νησιά που καταπλέουν σε δυο λιμάνια τα πλοία της γραμμής. Και γι’ αυτό το λόγο, επειδή ήταν αρκετά απομονωμένη, ο ρόλος της γυναίκας ήταν πάντοτε πάρα πολύ ισχυρός για την επιβίωση της οικογένειας. Στη συνέχεια είχαμε την μετανάστευση, την εσωτερική και την εξωτερική. Οι Καρπάθιοι έφυγαν και σχεδόν στο σύνολό τους, όσοι επέλεξαν την Ελλάδα, έμειναν στον Πειραιά. Ως εκ συμπτώσεως, εγώ τα περισσότερα χρόνια της νεανικής μου ζωής τα έζησα στην πλατεία Καρπάθου. Δεν ξέρω πόσο τυχαίο ήταν. Οι γονείς μου, όπως κι εγώ, ήμαστε πολύ φανατικοί με το νησί. Και είχαμε πολύ μεγάλη εξωτερική μετανάστευση, όχι στην Ευρώπη, αλλά κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Καναδά και την Αυστραλία. Και είναι καταπληκτικό το γεγονός ότι όλοι αυτοί οι μετανάστες πρόκοψαν, επέστρεψαν στο νησί, έχουν χτίσει καταπληκτικές εστίες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όπως στη Ρόδο, στο Καστελλόριζο.
Γ.ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Όπως συνέβη σε όλα τα Δωδεκάνησα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τώρα εγώ θέλω να ρωτήσω κάτι άλλο: Ο Γεραπετρίτης τι κάνει όταν μπαίνει στο αυτοκίνητο; Όταν δεν ακούει Νότη-Χιώτη, γιατί ξέρουμε ότι ακούτε. Τι κάνει όταν μπαίνει στο αεροπλάνο;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Καταρχάς θέλω να σας πω ότι έχω…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχουμε ταξιδέψει και οι δύο με τον Μητσοτάκη -τον πατέρα Μητσοτάκη, μην μπερδεύουμε- ο οποίος έμπαινε στο αεροπλάνο, έβγαζε το σακάκι του, φορούσε μια ζακέτα και έπεφτε για ύπνο. Και κοιμόταν κανονικά, ας κούναγε το αεροπλάνο, δε βαριέσαι. Ή ξέρω, ας πούμε ότι ο γιος Μητσοτάκης, όταν θα μπει στο αυτοκίνητο, ακούει μόνο ραδιόφωνο. Και όταν είναι στην περιφέρεια, προτιμά το τοπικό ραδιόφωνο για να παίρνει μια μυρωδιά τι συζητείται στην εκεί κοινωνία.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Όπως και εγώ. Γιατί, και αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που επέλεξα τις πρώτες χρονιές ραδιοφώνου, θεωρώ ότι το ραδιόφωνο είναι το μόνο μέσο, στο οποίο ο ακροατής μπορεί να αποδώσει αποκλειστικά και μόνο έμφαση στα λεγόμενα και όχι στην ατμόσφαιρα, πράγμα το οποίο εμένα μου δημιουργεί μια ανακούφιση, διότι πάντοτε με ενδιαφέρει πρωτίστως το περιεχόμενο και όχι η περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Κι επειδή πάντοτε αισθάνομαι ότι δεν χρειάζεται να κοιτάξω το πώς θα ντυθώ, ποια θα είναι η εικόνα μου, να είμαι ξυρισμένος και περιποιημένος, αλλά πραγματικά να είμαι έτοιμος, διότι καραδοκούν πάντοτε για τις εκφράσεις του προσώπου.
Τώρα σε ότι αφορά το αεροπλάνο, εγώ δυστυχώς είμαι το ακριβώς αντίθετο αυτού που περιγράψατε. Δηλαδή είμαι λίγο νευρόσπαστος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν κοιμάστε.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν κοιμάμαι σχεδόν ποτέ στο αεροπλάνο, έχω πολύ μεγάλη δυσκολία. Και δεδομένης της θέσης που έχω, αυτό έχει οδηγήσει σε μια τεράστια υποβάθμιση της ενέργειάς μου. Με βοηθάει στο να αξιοποιώ τον χρόνο μου στο αεροπλάνο, να μελετώ τους φακέλους, αλλά είναι και ο χρόνος ο οποίος είναι πολύ χαρούμενος για μένα, διότι όπως φαντάζεστε είμαι βιβλιοφάγος, διαβάζω πάρα πολύ και είναι μία από τις συνήθειες που μου έχουν λείψει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δώστε μας μία πρόταση για τον κόσμο. Τι διαβάζετε αυτή την εποχή και τι θα προτείνατε να διαβάσουν αυτή την εποχή;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Αυτήν την εποχή διαβάζω ένα καταπληκτικό βιβλίο του καθηγητή Featherstone και του Παπαδημητρίου από το LSE - και νομίζω είναι συναφές - για τους Έλληνες Πρωθυπουργούς στο μάτι του κυκλώνα, την περίοδο της κρίσης. Έχουν πάρει μαρτυρίες από όλους τους Έλληνες Πρωθυπουργούς της δεκαετίας του 2010 και εντεύθεν και έχουν φτιάξει ένα καταπληκτικό βιβλίο για το πώς έχουν επηρεαστεί οι θεσμοί. Και επειδή είχαν κάνει την ίδια δουλειά στα μέσα της δεκαετίας του 2010, αναδεικνύουν το πώς τα πράγματα και τα γεγονότα μπορεί να διαμορφώσουν τις κοινωνίες και τους θεσμούς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν θα διαβάσετε δηλαδή την «Ιθάκη»;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Όχι την «Ιθάκη» δεν θα την διαβάσω. Έχω ήδη διαβάσει αρκετά αποσπάσματα. Νομίζω ότι το μάρκετινγκ του βιβλίου ήταν τόσο καταπληκτικό που αισθάνεσαι ότι το έχεις διαβάσει χωρίς να το έχεις μελετήσει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Την λογοτεχνία την έχετε εγκαταλείψει;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Λογοτεχνία επίσης διαβάζω, τώρα διαβάζω ένα καταπληκτικό βιβλίο του 2023, “Ήλιος με ξιφολόγχες” του Γιώργου Σκαμπαρδώνη, εκδόσεις Πατάκη. Εμένα με πιάνει κατά περιόδους μια ψύχωση με τις εποχές και με τους τόπους. Τώρα είμαι λίγο στον Μεσοπόλεμο και στη Θεσσαλονίκη. Διαβάζω δηλαδή Mazower. Διαβάζω εκείνους, οι οποίοι ανέδειξαν τις εποχές εκείνες της άλλης Θεσσαλονίκης. Η Θεσσαλονίκη είναι ένα παράδειγμα ιστορικό, το οποίο νομίζω πρέπει να μας κατευθύνει, δηλαδή η πολυπολιτισμικότητα, η ανεκτικότητα που υπήρχε στον Μεσοπόλεμο, η πολυχρωμία. Για μένα η ανεκτικότητα είναι η μεγάλη αξία της εποχής μας. Και γυρίζω στο τραγούδι, το οποίο δεν σχολίασα, το “Respect” της Aretha Franklin, την χρονιά που γεννήθηκα, το 1967. Ο σεβασμός στον άλλον. Ας κρατήσουμε λοιπόν για τα Χριστούγεννα το σεβασμό στους συνανθρώπους μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Νομίζω ότι πρέπει να την κάνετε εσείς την εκπομπή αυτή, να μην την κάνουμε εμείς, τα λέτε πολύ ωραία.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Στην περίπτωση αυτή θα μου βάλετε εσείς τη μουσική. Σας ευχαριστώ θερμά. Καλά Χριστούγεννα να έχουμε και ειρήνη για όλο τον κόσμο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ευχαριστούμε θερμά που ήσασταν μαζί μας. Σας ευχόμαστε ολόψυχα να επιτύχετε όλους τους στόχους που έχετε θέσει για τη νέα χρονιά. Και είναι ωραίο ότι νοιάζεστε για να γυρίσετε στην κανονική ζωή, μακριά από την πολιτική. Ξέρω ότι πολλοί θα εύχονταν αυτή η εκπομπή να διαρκέσει κι άλλο. Κι εμείς το ίδιο, αλλά αυτού του είδους οι εκπομπές πρέπει να είναι τέτοιες, ώστε να μην ξεδιψάς ποτέ. Χρόνια πολλά, Καλές γιορτές, Καλά Χριστούγεννα.
24 Δεκεμβρίου, 2025